Κανονισμοί

Αναφέραμε προηγούμενα ότι ως μέσον επικοινωνίας και κατανόησης, οι μηχανικοί χρησιμοποιούν το σχέδιο. Με το ηλεκτρολογικό σχέδιο επιδιώκεται η απεικόνιση ηλεκτρολογικών εξαρτημάτων, συσκευών ή ηλεκτρικών εγκαταστάσεων κατά τέτοιο τρόπο ώστε τόσο να είναι εύκολη η αναγνώρισή τους από οποιονδήποτε μελετητή όσο και να είναι δυνατή, με βάση αυτά τα σχέδια, η αναζήτηση, αναπαραγωγή και κατασκευή των εξαρτημάτων αυτών. Το Ηλεκτρολογικό Σχέδιο, δηλαδή, είναι ένα είδος «γλώσσας», κοινά παραδεκτής και ως τέτοιο ορίζεται από ορισμένους κανόνες ή κανονισμούς. Από τον προηγούμενο αιώνα μέχρι και σήμερα, τα διάφορα κράτη χρησιμοποίησαν δικούς τους (κρατικούς) κανονισμούς – πρότυπα και τυποποιήσεις, οι οποίοι με την πάροδο του χρόνου τείνουν να εναρμονιστούν. Για τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το έργο αυτό έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης CENELEC (Comite European de Normalization Elektrotechnique) μέσω του προτύπου HD 384 (Harmonization Document 384).

Εικόνα 6.1: Χάρτης προέλευσης διεθνών κανονισμών

Ανάλογα με τη χώρα προέλευσης, όπως δείχνεται στην Εικόνα 6.1 ή τις προδιαγραφές κατασκευής του, το ηλεκτροτεχνικό υλικό και ο σχεδιασμός του υπόκειται, συνήθως, στους παρακάτω κανονισμούς:

– V.D.E. (Verband Deutscher Elektrotechniker), ΄Ένωση Γερμανών Ηλεκτρολόγων.
– D.I.N. (Deutsche Industrie Normen), Γερμανικά Βιομηχανικά Πρότυπα.
– B.S. (British Standards), Αγγλικά Πρότυπα.
– U.T.E. (Union Technique de l’ Electricite), Γαλλική Ηλεκτροτεχνική Ένωση.
– C.E.I. (Comitato Electrotecnico Italiano), Ιταλική Ηλεκτροτεχνική Επιτροπή.
– S.E.N. (Svensk Standards), Σουηδικά Πρότυπα.
– A.N.S.I. (American National Standards Institute), Ινστιτούτο Αμερικανικών Εθνικών Προτύπων.
– N.E.C. (National Electrical Code), Εθνικός Ηλεκτρολογικός Κώδικας των Η.Π.Α.
– N.E.M.A. (National Electrical Manufacturers Association of USA), Εθνική Ένωση Ηλεκτρολόγων Κατασκευαστών των Η.Π.Α.
– J.I.S. (Japanese Industrials Standards), Ιαπωνικά Βιομηχανικά Πρότυπα.
– ΕΛ.Ο.Τ. (Ελληνικός Οργανισμός Τυποποιήσεως).

Στη χώρα μας και σε σχέση με το ηλεκτρολογικό σχέδιο, χρησιμοποιείται σήμερα το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 και σε παλαιότερα σχέδια (εγκαταστάσεις) ο ελληνικός Κανονισμος Εσωτερικών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων (ΚΕΗΕ) καθώς και οι κανονισμοί VDE-DIN, στοιχεία των οποίων δίνονται στα επόμενα.

• ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ VDE – DIN 614

Οι κανονισμοί VDE – DIN είναι γερμανικοί «διεθνείς» κανονισμοί, που δημιουργήθηκαν για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της τεχνολογίας και του εμπορίου σε διεθνές επίπεδο. Οι κανονισμοί αυτοί εφαρμόζονται συμπληρωματικά με το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384. Παρακάτω, στον Πίνακα 6.1, γίνεται μια σύντομη ανασκόπηση στα περιεχόμενα των σπουδαιότερων κανονισμών VDE – DIN, των σχετικών με το ηλεκτρολογικό σχέδιο και τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις.

• ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΕΛΟΤ HD384

Το ισχύον ελληνικό πρότυπο για το σχεδιασμό, τη συντήρηση και τον έλεγχο ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων χαμηλής τάσης το οποίο θεσπίστηκε από το 2004 και ισχύει αποκλειστικά από το 2006 είναι το ΕΛΟΤ HD 384, το οποίο περιλαμβάνει τους κανόνες που πρέπει να τηρούνται κατά το σχεδιασμό, τη μελέτη, την κατασκευή, την επιθεώρηση και τη συντήρηση των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων. Σκοπός του προτύπου αυτού είναι η αποφυγή, σε ικανοποιητικό βαθμό, των κινδύνων για τα άτομα, τα κατοικίδια ζώα και τα ζώα εκτροφής αλλά και τα διάφορα αγαθά που βρίσκονται στην περιοχή αυτών των εγκαταστάσεων. Στο πρότυπο αυτό γίνεται αναφορά τόσο σε οικιακές εγκαταστάσεις όσο και στο σχεδιασμό άλλων εγκαταστάσεων για τις οποίες οι απαιτήσεις είναι διαφορετικές. ΄Όμως, κάποιες αρχές είναι κοινές για όλες τις εγκαταστάσεις:

• Κάθε εγκατάσταση πρέπει να διαιρείται σε όσα κυκλώματα χρειάζεται, ούτως ώστε να αποφεύγονται οι κίνδυνοι, να περιορίζονται οι συνέπειες οποιασδήποτε βλάβης και να διευκολύνονται οι χειρισμοί, οι δοκιμές και η συντήρηση. Με τον όρο κύκλωμα εννοούμε το σύνολο των ηλεκτρολογικών υλικών μιας ηλεκτρικής εγκατάστασης που τροφοδοτούνται από το ίδιο σημείο, μέσω της ίδιας γραμμής η οποία προστατεύεται έναντι υπερεντάσεων από διάταξη προστασίας. Θα πρέπει να προβλέπονται χωριστά κυκλώματα για τα μέρη της εγκατάστασης που η λειτουργία τους δεν πρέπει να επηρεάζεται από τη βλάβη ή την απομόνωση άλλων κυκλωμάτων.
• Όταν μια εγκατάσταση περιλαμβάνει περισσότερα από ένα κυκλώματα, κάθε κύκλωμα πρέπει να συνδέεται σε ξεχωριστή αναχώρηση σε πίνακα διανομής και η τροφοδότηση των κυκλωμάτων από τον κεντρικό πίνακα διανομής ή από δευτερεύοντες πίνακες διανομής, πρέπει να γίνεται με κριτήριο τη διευκόλυνση των χειρισμών της απομόνωσης και της αποκατάστασης της τροφοδότησης μετά από ενδεχόμενη διακοπή.
• Οι ηλεκτρικές γραμμές κάθε κυκλώματος πρέπει να είναι ηλεκτρικά ανεξάρτητες από τις ηλεκτρικές γραμμές κάθε άλλου κυκλώματος, για να αποφεύγεται η έμμεση ενεργοποίηση οποιουδήποτε κυκλώματος που προορίζεται να είναι απομονωμένο.